اضطراب جدایی در کودکان

بیشترین نگرانی کودکان در دوران کودکی دور شدن ازکسانی مادر و یا مراقب و پرستار خود و یا هر فردی که مسئول مراقبت از اوست ، می باشد . و این جدایی از مادر یا مراقب ، کودک را دچار اضطراب می کند. کودک این اضطراب را با رفتارهای مختلف از قبیل گریه کردن ، چسبیدن به مادر یا مراقب ، پرخاشگری و گاه در قالب کابوس های شبانه نشان می دهد. اگرچه نمود این نوع اضطراب و میزان شدت آن در کودکان یکسان نیست ، ولی یکی ازمراحلی است که در رشد عاطفی هیجانی کودک  طبیعی محسوب می شود و اغلب کودکان از دور شدن ازمادر ویا مراقب خود دچار این اضطراب و نگرانی می شوند.

این نوع اضطراب معمولا مادر و یا مراقب را نیز مضطرب و ناراحت می کند و برای مقابله درست با این مرحله ،مراقب کودک نیازمند است تا مهارتهای فرزندپروری و اصول اولیه را بداند.بسیار دیده شده که مادران شاغل به دلیل وظایف شغلی خود ،وقت جدایی از کودک به دلیل این اضطراب جدایی در کودک عذاب وجدان واحساس گناه شدیدی را تجربه می کنند و به دلیل چسبندگی کودک به مادر پس از بازگشت ،مادر احساسات ناخوشایندی را تا مدتها دارد.شروع این نوع اضطراب معمولا از سن هفت تا نه ماهگی است و به تدریج افزایش یافته ، به طوریکه در بیست ماهگی بیشترین شدت را دارد و پس از آن به تدریج کاهش می یابد.

 کارشناسان توصیه دارند که در این مرحله جدایی کمتر اتفاق بیفتد ولی برای افرادی که شاغل هستند و مجبورند به خاطر کارشان از کودکشان در این مرحله از رشد دور شوند، بهتر است از افرادی که کودک با آنها غریبه نیست کمک بگیرند ، تا بتوانند از این دوره بهتر عبور کنند. اگر مادر نیاز به استخدام پرستار و مراقب کودک داشت ، توصیه کارشناسان این است که پرستار مدتی را در کنار مادر، مراقبت از کودک را برعهده بگیرد تا احساس غریبگی کمتر شود و مراقب کودک بتواند اعتماد کودک رادر کنار مادر جلب کند و کودک در کنار پرستار خود، احساس ناامنی را که ناشی از اضطراب جدایی در این مرحله از زندگیش می باشد را نداشته باشد. در این موارد رابطه دوستانه مادر و پرستار کودک به عبور سالم تر کودک از این مرحله کمک می کند .

راهکاری لازم برای کاهش اضطراب جدایی

1-  ایجاد مراسم و آیین های خاص برای زمان خداحافظی.

هنگامیکه کودک قبل از جدایی با سنت های اختصاصی خانواده در جریان فرا رسیدن زمان جدایی قرار بگیرند و به طور ناگهانی با استرس و عجله بسیار این جدایی صورت نگیرد و در جریان زمان جدایی با آرامش، آغوش گرم، لبخند و با بعضی فعالیت های مشترک همراه با بازی قرار بگیرد، احساس امنیت و آرامش بیشتری خواهد داشت. برای جدایی از کودک کلمه های اختصاصی را در نظر داشته باشید که مخصوص شما و کودکتان است و در زمان خداحافظی به کار ببرید. به مرور زمان کودک با شنیدن این کلمات انتظار لحظه جدایی را خواهد داشت و احساس اضطراب کمتری می کند.

2-  هنگام جدا شدن از نشان دادن استرس و نگرانی خود به کودک بپرهیزید.

نکته مهمی که باید والدین و پرستار کودک باید به آن توجه داشته باشند این است که کودکان زود به احساسات و هیجانات والدین خصوصا مادر پی می برند و با ناراحتی و اضطراب آنها دچار ناراحتی می شوند و فقط راه برای برای رها شدن از این نگرانی از نظر آنها این است که از مادر جدا نشوند. در نتیجه توجه داشته باشیم موقع جدایی با شادی و لبخند و دور از ناراحتی و غم بر کودک تاثیر بسیار خواهد داشت و در انتقال احساس امنیت و آرامش به کودک مفید است.

  3-  هنگام زمان جدایی قاطع باشید.

کودک زمان جدایی از مادر گریه می کند و نباید منتظر ماند گریه و یا جیغ کشیدن کودک تمام شود و سپس خداحافظی کرد چون تاخیر خداحافظی به خاطر جیغ کشیدن و گریه کودک به او می آموزد هرچه بیشتر گریه کند می تواند تاخیر زیادی در جدایی ایجاد کند. بهتر است موقع جدایی حتی اگر ناراحتی می کند او را در آغوش بگیرید و ببوسید و با لبخند از او جدا شوید و او را به پرستار و یا مربی بسپارید. معمولا چند دقیقه بعد از رفتن شما این ناراحتی و گریه طول نمی کشد و برای اینکه خیالتان آسوده شود در راهرو باشید تا گریه او متوقف شود.

 4-  تمرکز کودک را از جدایی بردارید.

در زمان جدایی بهتر است مراقب و یا پرستار کودک او را با اسباب بازی مورد علاقه اش سرگرم کند و یا بازی مورد علاقه او را انجام دهد. همچنین می تواند با همراهی در یک فعالیت خلاقانه همراه با بازی با کودک به مادر و کودک کمک کند نگرانی و اضطراب کمتری داشته باشند. برای سرگرم کردن کودکان بزرگتر، می تواند با کودک گفتگو کند و در مورد فعالیتهایش از او بپرسد. می تواند از قصه گویی و ساختن کاردستی و نقاشی برای سرگرم کردن کودک استفاده کند.

 5-  موقع خداحافظی وسیله یا چیزی که به شما تعلق دارد را به او بدهید.

هنگامیکه می خواهید کودک را به پرستار کودک یا مربی بسپارید، به او اجازه دهید تکه ای از زیور آلات شما و یا عکستان را داشته باشد. روانشناسان معتقدند در سنین پایین وقتی مادر از محدوده دید کودک خارج می شود ، به این دلیل که هنوز مفهوم نگهداری در ذهن آنها شکل نگرفته است ، خارج شدن مادر از محدوده دیدشان را قادر نیستند موقت تلقی کنند .

 6-  با پرستار کودک و یا مربی او هماهنگ باشید.

سپردن مسئولیت کودک به مربی او شبیه یک بازی تیمی است که اگر هماهنگ نباشد به شکست منجر می شود. بنابراین بسیار مهم است که مادر و مربی از شیوه های یکسانی در برخورد با کودک استفادهکنند و هماهنگی در چارچوبها و اصول رفتاری کودک اگر بین مادر و مربی وجود داشته باشد ، کودک دچار تعارض نخواهد شد و احساس امنیت بیشتری خواهد کرد.

 پرستار کودک پاره وقت